De heer Bultman uit Doorwerth heeft de aandacht van Heemschut gevraagd voor de muur van de "Ommuurde Tuin" op het landgoed Oranje Nassau's Oord op de grens van Renkum en Wageningen in Gelderland. Dit, omdat er plannen bestaan de muur af te breken en weer op te bouwen.
De heer Bultman pleit er voor dit niet te doen, en vraagt waarom er niet volstaan kan worden met renovatie. Heemschut vindt ook dat behoud van de muur voorop moet staan. Renovatie is echter niet goed mogelijk. Reconstructie en daardoor behoud van de muur is een redelijk alternatief.
Fundering in slechte staat?
De gemeente Wageningen heeft de heer Bultman geschreven dat er een architectenbureau bij de muur is betrokken, en dat het advies luidde dat de muur moet worden afgebroken omdat de fundering dermate slecht is dat hij niet "in deze staat "kan worden gehouden.
Dit gegeven is in een tweede e-mail aan de heer Bultman herhaald.
Eigen onderzoek Heemschut naar staat van muur
De muur is gebouwd rond 1880, als afscherming van de toen aangelegde tuin van O.N.O.
Die tuin ligt op de rand van het beekdal van de Renkumse Beek. Om een vlakliggende tuin te krijgen is hij deels ingegraven in de helling, de vrijkomende grond is gebruikt om de andere zijde op te hogen. Aan de ingegraven kant is een (vrij bijzonder vormgegeven) muur gebouwd, vermoedelijk als keermuur.
Al eerder was gesignaleerd dat door humusvorming aan de buitenzijde van de muur de grond daar (veel) hoger was komen te liggen en een eenzijdige druk op de muur uitoefende.
Omdat de muur met kalkmortel is opgemetseld, een flexibele mortelsoort, is door de druk de muur uit het lood komen te staan en inmiddels deels reeds ingestort.
Renovatie als bedoeld door de heer Bultman is eigenlijk geen oplossing.
De plannen zijn nu om aan de buitenzijde van de muur de overmaat aan grond af te graven en af te voeren. Dan ontstaat er ruimte voor het uitvoeren van herstelwerkzaamheden.
Omdat de muur met kalkmortel is opgemetseld zijn de stenen relatief simpel los te halen en te reinigen, waarna ze opnieuw gebruikt kunnen worden voor het weer opmetselen van de muur in de originele staat. De bedoeling is dat het ontmantelen van de muur en schoonmaken van de stenen (in gedeeltes) wordt gedaan met inzet van vrijwilligers, Het weer opmetselen zal gedaan worden door leerlingen van een regionale bouwkundige opleiding.
Reconstructie is goed mogelijk
Ook andere deskundigen twijfelen over de veronderstelde slechte staat van de fundering.
Het architectenbureau Tak, gespecialiseerd in restauratie, heeft e.e.a. geïnventariseerd en bouwkundige tekeningen vervaardigd. Uit steekproefsgewijs onderzoek naar de fundering bleek dat die in goede staat verkeert.
Omdat een in restauraties gespecialiseerd architectenbureau geacht mag worden betrouwbare en deskundige adviezen uit te brengen, en niet heeft geconcludeerd dat bij de muur funderingsproblemen spelen is reconstructie van de muur op de bestaande fundering een goede keuze.
De thans gekozen opzet van het project vindt Heemschut zeer positief en zal, zij het op termijn, leiden tot behoud van een historisch en landschappelijk belangrijk onderdeel van een cultuurhistorisch zeer rijk landgoed.
Het zou aanbeveling verdienen de muur bescherming te bieden door er de status van monument aan te verbinden.