Het aantal rieten daken in Staphorst neemt af. Dat kan een neutrale constatering zijn, maar het kan ook worden beleefd als een dramatisch verlies van cultureel erfgoed van Staphorst. Alhoewel er fantastische voorbeelden zijn van restauratie van vervallen monumenten gaat de trend van afname van rietgedekte boerderijen nog steeds door.
Erfgoedvereniging Bond Heemschut en de Monumentenadviescommissie van Staphorst binden de kat de bel aan. 9 november vond in het Museum Staphorst een conferentie plaats waarin deze ontwikkeling wordt besproken. Heemschut en de Monumentenadviescommissie boden de wethouder een nota aan waarin de feitelijke ontwikkeling van de rietendaken sinds 1960 wordt aangegeven.
De nota roept een problematisch beeld op. De beide organisaties schetsen in deze nota de ernst van de situatie en de ernstige gevolgen wanneer deze ontwikkeling niet wordt gestopt. Zij spreken hun zorg uit en laten deze zorg gepaard gaan met een analyse die aangeeft dat het kostenverschil tussen de vervanging van een rietendak door riet dan wel een alternatieve dakbedekking, een belangrijke verklarende factor is.
In de nota wordt het rietendak geplaatst in de totale compositie van cultureel erfgoed waaraan Staphorst zo rijk is. De problematiek van de rietendaken wordt daaruit gelicht. Deze focus op het rieten dak is niet gekozen omdat dit het meest waardevolle element in het Staphorster erfgoed zou zijn , maar wel omdat het een dominant element vormt in de stedenbouwkundige authenticiteit van Staphorst (beschermd dorpsgezicht).
Met de introductie van het kostenverschil komt ook onmiddellijk de behoefte op om dit kostenverschil te neutraliseren door subsidiëring van overheidswege. De nota maakt aan hand van een verondersteld, maar aannemelijk, vervangingsritme duidelijk dat de financiële omvang van de vervangingsinvesteringen zeer substantieel is. Bij het subsidiëren van het kostenverschil zal het dus ook om zeer grote bedragen gaan. In het gepresenteerde scenario worden bedragen berekend die op de schaal van de Gemeente Staphorst niet realistisch geacht mogen worden. De nota geeft dan ook aan dat dit het moment is om een zoektocht naar oplossingen (de trend moet gestopt worden) te starten. Voor de hand liggende oplossingen lijken niet beschikbaar, maar dat betekent niet dat het probleem dus maar niet moet worden benoemd.
De 2 organisaties spreken uit dat zij het vertrouwen hebben dat de gemeente Staphorst in de nabije toekomst prioriteit zal geven aan dit vraagstuk. Na een gedegen onderzoek zal nieuw beleid de negatieve trend moeten keren. In het collegeakkoord in maart 2018 zal aan dit probleem niet voorbij mogen worden gegaan.
Download hier de 'Notitie rieten daken'
