Nog steeds gaat het verval van de Geertruidahoeve in Nieuwerkerk aan den IJssel door. Nog steeds lijkt er geen oplossing voor de impasse rondom deze prachtige monumentale boerderij. Heemschut vreest voor het voortbestaan van de boerderij.
Toen de huidige eigenaar het pand kocht was het nog in goed onderhouden staat. Aanvankelijk startte de restauratie van dit rijksmonument. Maar deze restauratie stagneerde zodanig, dat Heemschut in oktober 2015 al bij de gemeente Zuidplas aan de bel trok.
Er was reden te over tot handhaving door de gemeente over te gaan op basis van heldere jurisprudentie van de Raad van State uit 2012. De eigenaar van het monumentale bezit bracht het voortbestaan in gevaar door uitblijven van onderhoud of onjuist gebruik.
Drie maanden later kwam er een reactie van de gemeente. De gemeente reageerde met: handhaving is niet zinvol, aangezien de eigenaar ”door een optelsom van factoren” niet beschikte over de financiële middelen om het verval een halt toe te roepen. Natuurlijk is dit geen acceptabel excuus volgens de geldende wetgeving. De Erfgoedwet is daar duidelijk in. De gemeente maakte wel een afspraak met de eigenaar om tot een oplossing te komen.
Uit dat overleg kwam geen resultaat; waarop de Historische Vereniging Nieuwerkerk op 23 februari 2017 opnieuw aan de bel trok. Zij constateerde ernstige verwaarlozing en stelde als maatregel voor een last onder dwangsom uit te vaardigen zodat er ingegrepen kon worden. Door onbekende redenen, zag de gemeente hier opnieuw vanaf.
De bouwkundige staat verslechtert
In mei 2017 kaartte Heemschut de zaak nogmaals aan, en nu bij de Provinciale Inspectie. Deze actie leidde tot reuring in de gemeenteraad van Zuidplas. Met een motie werd het college opgedragen handhavend op te treden om het moedwillig verval te doen stoppen.
Opmerkelijk is dat de portefeuillehouder in het college mordicus tegen was. Door aanwending van zijn invloed (en mandaat) negeerde de gemeente stelselmatig de adviezen van de monumentencommissie.
De motie met opdracht tot handhaving werd nog voor de zomervakantie aangenomen. Pas in oktober(!) 2017 werden maatregelen genomen: onder druk van forse boetes kwam de eigenaar in actie. De ramen van het monument werden dichtgetimmerd en grote zeilen werden op het dak gelegd. Dit tot ongenoegen van experts: het plastic houdt wel regen tegen, maar in het jarenlang door vocht verzadigde pand zou het plastic het vocht binnen houden waardoor het nog bestaande houtwerk sneller zal gaan rotten. Kortom: een oplossing tegen het verval was dit zeker niet.
Geen verbetering verwacht
In december 2018 kwam er nieuws: wethouder Hordijk deelde zijn gemeenteraad mee dat het college met de eigenaar werkte aan een plan voor restauratie en herbestemming. Bij navraag blijkt dat vanaf de zomer 2018 door de eigenaar gedacht werd aan een nieuwe invulling voor de boerderij. Het is zijn bedoeling negenentwintig wooneenheden ten bate van zorg aan dementerende ouderen te realiseren.
Om dit mogelijk te maken was een functiewijziging – en dus een nieuw bestemmingsplan – nodig. Dat werd gemeld in de week, dat er een nieuw zeil over het dak werd gelegd.
Het is intussen eind 2019. Niets duidt erop dat deze plannen tot uitvoer komen. En hoe behoud van het monument in dit plan gewaarborgd zou worden. Een van de leden van de Commissie Zuid-Holland van Heemschut is ter plekke gaan kijken. Hij constateert dat het verval verder gaat. De luiken zijn verdwenen, het glas is verwijderd, ramen zijn dichtgetimmerd en in de muren ontstaan scheuren… Is hier sprake van moedwillig verval?
Navraag bij ontwikkelaar levert op dat er geen kans op verbetering is te verwachten. Ons contact kon geen enkel uitsluitsel geven over de onderhandelingen met de eigenaar: er zijn geen vorderingen gemaakt en de komende tijd is dat ook niet te verwachten.
Heemschut ziet met lede ogen aan dat het geheel in een impasse blijft. Als er niet snel wordt ingegrepen, zal een belangrijk monument op termijn verdwijnen, wat een verarming zal betekenen van het rijksmonumentale beschermde erfgoed!
Het pand in 2017