Na jaren van discussie, en acht jaar nadat Heemschut en het Cuypersgenootschap samen een monument-aanvraag indiende voor het Calvijn Junior Collega, is het dan eindelijk zover. Het voormalige Pascal Lyceum aan de Schipluidenlaan 10-12 in Amsterdam Nieuw-West is toegevoegd aan de gemeentelijke monumentenlijst. En terecht. Dit scholencomplex, ontstaan tussen 1967 en 1974, geldt als topstuk in het oeuvre van architect Ben Ingwersen en is van een internationale allure. Het is op meerdere vlakken van grote waarde – op zowel stedenbouwkundig, architectonisch als cultuurhistorisch vlak. Bovendien is deze wederopbouwschool nog grotendeels in originele staat.
Het scholencomplex bestaat uit een schoolgebouw met leslokalen en aula, en een losstaand gymzalengebouw. Het staat in het Noordelijk deel van 'Plan Westland gracht' dat in 1958 door de gemeente werd vastgesteld. Hierin was een beperkt aantal woningen en een schakering aan overige bestemmingen voorzien. Ontworpen tussen 1960 en 1967 door J.B. lngwersen, kwam het hoofdgebouw kwam in 1967 gereed. Later voegde de architect nog een gymzaal en een toneelzaal toe. Omdat de andere scholen werden gesloopt, vormt dit complex nog de enige verwijzing naar die bestemmingsstrook in dit gebied. Het geheel is een fraai voorbeeld van het campusconcept en vervult door haar sterke vormen een duidelijke stedenbouwkundige functie.
Als markant gebouwtype maar ook in het ontwerp en in de materiële uitwerking en detaillering is het gebouw van grote architectonische waarde. De herkenbaarheid van functies (hoofdgebouw, trappenhuis, praktijklokalen en gymzaal) is een terugkerend motief in de zestien scholen die lngwersens heeft ontworpen. Een duidelijke onderlinge samenhang van de bouwvolumes en de gevelontwerpen zorgen voor een evenwichtige compositie van het schoolgebouw. De invloed van Le Corbusier is goed terug te zien in het ontwerp en de uitvoering in beton, waarbij met name de gebogen dak van de toneelzaal en de op betonpijlers verhoogde gymzaal opvallen. Die invloed is ook zichtbaar in het interieur met nog veel originele onderdelen en details. In de vestibule is het gips- of kleireliëf uit 1967 van beeldhouwer Jan de Baat nog aanwezig.
De jaren 1960 was een periode van ontzuiling maar ook van allerlei onderwijshervormingen, zoals de Mammoetwet. Het functionalisme van dit schoolcomplex – de logische opbouw en de heldere structuren – paste wonderwel bij de tijdgeest. Daarnaast is het gebouw kenmerkend voor de hoge kwaliteitsschoolgebouwen die lngwersens ontwierp.
Heemschut is buitengewoon verheugd met de beschermde status van dit bijzondere gebouw. De toekomstige functie is op dit moment nog onduidelijk. Rondom zijn woningen en bedrijven ingepland. Heemschut pleit voor een invulling die past bij het gebouw, een herbestemming die slechts om beperkte ingrepen in de kenmerkende architectuur vraagt.
