Heemschut en Herenhuis Magazine zoeken uit wat de wapenfeiten van politieke partijen in de afgelopen kabinetsperiode zijn geweest. wat hun standpunten zijn en hoe erfgoed in programma's terugkomt!
Wat heeft de landelijke politiek met cultureel erfgoed? Welke politici maakten het verschil en wat beloven de partijen in hun partijprogramma voor de aanstaande verkiezingen? En waar zijn zij zelf eigenlijk gehuisvest? Heemschut brengt samen met magazine Herenhuis in kaart hoe ‘politiek Nederland zetelt’, wat zij vinden en hoe zij scoren op het gebied van erfgoed.
Lees het hele artikel!
Verantwoording per partij
D66 (score 10)
D66 heeft in de Tweede Kamer o.a. in het kader van de afstoot van monumentaal vastgoed in rijksbezit, de Erfgoedwet, interieurs en bezuinigingen op de monumentenzorg enkele succesvolle moties ingediend en ook zaken op de agenda van de Tweede Kamer weten te krijgen. Daarnaast keerde D66 zich tijdens het debat over de fiscale aftrek erg tegen de bezuinigingen. In de media is de mening veelvuldig naar voren gekomen. Mede dankzij het lobbywerk van de partij is de bezuiniging tegengehouden in afwachting van een gehele herziening van de financiering van de monumentenzorg in 2018.
In hun verkiezingsprogramma benadert de partij cultureel erfgoed breed. De partij wil inzetten op verder toegankelijk maken van erfgoedcollecties en een duurzame financiering van behoud en beheer van erfgoed garanderen. D66 pleit voor herbestemming van historische panden. Bijzondere aandacht is er voor de situatie van de monumentenzorg in Groningen. D66 wil de Geefwet handhaven.
ChristenUnie (score 9)
ChristenUnie scoort eigenlijk net zo goed als D66. Het enige is dat het partijkantoor niet in een historisch monumentaal pand zetelt. ChristenUnie heeft zich in de afgelopen kabinetsperiode met overtuiging ingezet op het gebied van cultureel erfgoed. Van verkoop van monumenten in rijksbezit, tot de verbouwing van de Tweede Kamer, van groen erfgoed tot aan de toekomst voor religieus erfgoed heeft de ChristenUnie zich om bekommerd en belangrijke successen behaald. In het debat over de fiscale aftrek was de partij een vurig pleitbezorger voor behoud van deze fiscale maatregel.
In hun verkiezingsprogramma besteden ze ruim aandacht aan de waarde van erfgoed in de breedste zin en erkennen ze de waarde die het heeft voor veel mensen. Ze vragen bijzondere aandacht voor behoud en herstel van cultureel erfgoed door mijnbouwschade. Ook wil de partij 100 miljoen euro voor onderhoud en herbestemming van rijksmonumenten. Ze wil ook meer naoorlogse monumenten aanwijzen.
CDA (score 8)
CDA scoort hoog. Afgelopen jaren hebben ze in de Tweede Kamer ook op erfgoedbescherming hoog ingezet. Vooral in debat rond de Erfgoedwet was het CDA zichtbaar. CDA heeft gepleit voor meer waardering voor vrijwilligers, voor een toekomst voor religieus erfgoed, voor wederopbouwerfgoed en voor verspreiding van fondsen naar de regio. CDA is wel minder zichtbaar geweest in het agenderen van erfgoed-gerelateerde zaken. Als oppositiepartij heeft ze niet altijd resultaat kunnen boeken. In de discussie rond de fiscale aftrek was het CDA zeer aanwezig. Ze krijgt de volle score voor haar inzet en lobbywerk.
In het verkiezingsprogramma valt op dat de waarde erfgoed duidelijk wordt onderstreept. Ook wordt van een brede definitie van erfgoed uitgegaan. De fiscale regeling voor onderhoud aan rijksmonumenten dient gehandhaafd te blijven. CDA scoort 1 punt lager dan twee voorgaande partijen omdat geen verbinding wordt gezocht met andere beleidsterreinen en omdat geen concrete ambities of nieuwe ideeën worden geuit.
SP (score 6)
De SP is in de afgelopen beleidsperiode een warm pleitbezorger geweest van behoud van cultureel erfgoed. De SP zette zich in voor mobiel erfgoed, archeologie, wederopbouwerfgoed, en keerde zich tegen de drastische bezuinigingen op kunst en cultuur. Ook bekommerde de SP zich met de financiering van onderhoud aan groen erfgoed. Niet altijd werd met deze inzet ook het gewenste resultaat bereikt. De fiscale aftrek van onderhoud aan rijksmonumenten moet volgens de SP behouden blijven.
In hun programma zegt de SP niets over de waarde van het erfgped. Wel zeggen ze iets over archeologische vondsten en wil ze rijksmusea één dag in de week gratis toegankelijk hebben. De SP zetelt niet in een monumentaal pand.
VVD (score 6)
De VVD scoort redelijk goed. Ze hebben al een bonuspunt vanwege hun rijksmonumentale partijkantoor. In de afgelopen vier jaar heeft de VVD het rijksbeleid gevolgd en heeft zich nauwelijks geprofileerd op het gebied van cultureel erfgoed.
In de discussie rond de fiscale aftrek van onderhoud aan rijksmonumenten heeft de VVD zich stevig geroerd, zowel in de Tweede Kamer als daarbuiten. Ze zijn tegen het schrappen van de fiscale maatregel voor eigenaren van rijksmonumenten.
In hun partijprogramma gaat de partij voor het behoud van cultureel erfgoed . Ze wil behoud van de financiering van de monumentenzorg en de Geefwet.
PvdA (score 5)
Als één van de regeringspartijen heeft PvdA verantwoordelijkheid genomen voor het erfgoedbeleid in de afgelopen jaren. Ze heeft zich breed ingezet op het gebied van de instandhoudingsverplichting, interieurs, mobiel erfgoed en financiering van de monumentenzorg. Dankzij de stem van de PvdA zijn vaak moties van de oppositie aangenomen. PvdA was tegen de afschaffing van de fiscale aftrek voor Rijksmonumenteigenaren.
In het verkiezingsprogramma is helaas weinig terug te vinden over erfgoed. Ze scoren één punt lager dan de VVD omdat ze niet in een monumentaal pand zetelen.
PvdD (Score 5)
Voor Partij voor de DIeren is erfgoed geen core business. De afgelopen kabinetsperiode hebben ze zich op dit onderwerp niet laten zien. Wel heeft de partij altijd voor meer financiering, voor alle moties rond de Erfgoedwet, groen erfgoed, religieus erfgoed en instandhouding gestemd.
In hun verkiezingsprogramma een goed verhaal over belang van erfgoed.
SGP (score 5)
De SGP zat in een monumentaal pand, maar heeft voor nieuwbouw gekozen vanwege het dure onderhoud. Jammer. In de Tweede Kamer heeft de partij zich toch onderscheiden als een gedegen partner van het erfgoed. In de discussies rond de Erfgoedwet, toekomst voor religieus erfgoed en de fiscale aftrek van onderhoud aan rijksmonumenten.
In het verkiezingspgrogramma heeft de SGP een zeer uitvoerige paragraaf over de waarde van cultureel erfgoed en wat ze de komende jaren zouden willen bereiken. Heel positief.
GroenLinks (score 3)
GroenLinks zit in een prachtig rijksmonumentaal pand en heeft laten zien voor verduurzaming van monumenten te zijn. Helaas met maar 4 zetels hebben ze in deze kabinetsperiode moeten kiezen op welke thema's ze zich wilden profileren. (Groen) Erfgoed is helaas wat ondergesneeuwd geraakt. GroenLInks heeft geen potten kunnen breken.
In de discussie rond de fiscale aftrek stond GroenLinks niet negatief tegenover afschaffing. Ze waren voor een soberdere subsidieregeling. In hun partijprogramma wordt niets gezegd over cultureel erfgoed. Een gemiste kans lijkt ons. Wel willen ze Nationale Landschappen aanwijzen.
Verkiezingsprogramma GroenLinks
PVV
PVV zetelt op het Binnenhof. Hoewel ze vaak meestemden ten faveure van erfgoed, hebben ze zelf geen zaken geagendeerd. Plannen voor fiscale aftrek werden niet ondersteund. In verkiezingsprogramma staat niets over erfgoed.
Tot slot
50Plus wilde niet meewerken. Forum voor Democratie, VoorNederland, Artikel1 en DENK hebben te weinig geschiedenis. DENK en Artikel1 willen meer aandacht en geld voor slavernijerfgoed.
Verantwoording erfgoedscore
Hoe warm is het erfgoedbloed van politieke partijen? Herenhuis en Erfgoedvereniging Bond Heemschut hebben op basis van de volgende criteria een erfgoedscore toegekend. Hierbij is gekeken naar monumenten, erfgoed en cultuurhistorie. Er zijn maximaal 10 erfgoedpunten te verdienen.
Criterium: Inzet voor Erfgoed in huidige regeerperiode: Maximaal 3 punten.
Minimaal twee of meer moties in Tweede Kamer: 1 punt
Agenderen erfgoedgerelateerde zaken voor debatten: 1 punt
Strijden voor erfgoed met resultaat: 1 punt
Criterium: standpunt/ inzet voor vervanging huidig financieel stelsel: Maximaal 3 punten.
Verzet tegen afschaffing huidige fiscaal stelsel: 1 punt
Vragen landelijk aandacht in de media: 1 punt
Alternatieven opperen: 1 punt
Criterium: Standpunten in partijprogramma verkiezingen: maximaal 3 punten
Erfgoed noemen in programma: 1 punt
Paragraaf wijden aan erfgoed of integraal erfgoed: 1 punt
Ambities of nieuwe ideeën m.b.t. erfgoed 1 punt
Bonuspunt: partijbureau gevestigd in een historisch pand