Oostenrijkse woning van kunstenaar Niel Steenbergen in Oosterhout verliest met deze uitspraak de monumentale status
Warandelaan 43 te Oosterhout
Het vrijstaande huis aan de Warandelaan 43 van de inmiddels overleden kunstenaar Niel Steenbergen is in 2001 als gemeentelijk monument aangewezen. Het pand is volgens de redengevende omschrijving van belang als uniek voorbeeld van een chalet uit de periode van na de Tweede Wereldoorlog, omdat het ambachtelijke vaardigheid toont in de gevelopbouw en de vensters en vanwege de situering in een parkachtige omgeving. Toen de laatste bewoonster overleed is het pand te koop gezet. Om het pand en de grond makkelijker te verkopen willen de erfgenamen van de monumentenstatus af. Daarnaast speelt op de achtergrond dat de financiële mogelijkheden tot behoud op langere termijn beperkt zijn en het pand is in de huidige staat met achterstallig onderhoud onverkoopbaar. Daartoe is een verzoek bij de gemeente ingediend.
Intrekken monumentenstatus
Het college van B&W van de gemeente Oosterhout heeft op aanvraag van de erfgenamen ingestemd met het starten van de procedure tot intrekking van het huis aan de Warandelaan 43 als gemeentelijk monument. De gemeente Oosterhout vindt dat het financiële belang van de eigenaren zwaarder dient te wegen dan het cultuurhistorisch belang om het pand op de gemeentelijke monumentenlijst te houden. Daarnaast twijfelt de gemeente aan de aanwezigheid van monumentale waarden op het pand. Gelet op de deskundige adviezen vindt het college dat het pand in de huidige situatie niet monument- en beschermingswaardig is.
Beschermingswerk Heemschut
Heemschut Brabant heeft eerst bezwaar ingediend. Dat is afgewezen. Vervolgens heeft Heemschut beroep ingediend bij de rechtbank. Heemschut heeft altijd gesteld dat de monumentale status niet hoeft te worden ingetrokken. Ze vindt dat het pand genoeg monumentale waarden bezit om een monumentale status te rechtvaardigen. Daarnaast is een monumentenstatus geen sta-in-de-weg voor veranderingen. De eigenaar kan met een aanvraag voor een omgevingsvergunning wijzigingen aanbrengen aan een monument. Daarnaast steekt het Heemschut dat geen onderzoek naar behoud wordt gedaan.De huidige staat is bouwvallig, maar een restauratie kan veel verbetering brengen.
Uitspraak rechtbank
De rechter stelt dat de gemeente Oosterhout beleidsvrijheid heeft om een monumentenstatus te heroverwegen. Dat moet op basis van nieuwe feiten en omstandigheden. De rechter vindt dat het college aannemelijk heeft gemaakt dat er geen of niet genoeg monumentale waarden op het pand zittten om een monumentenstatus te rechtvaardigen.
De rechter gaat niet mee in het betoog van het college en de eigenaren dat hier ook het financieel belang een grond is dat dient te worden afgewogen.
Al met al vindt Heemschut het jammer dat de monumentenstatus is ingetrokken.
Uitspraak rechtbank Breda, d.d. 27 juli 2016
Artikel BN De Stem, d.d. 20 augustus 2016
Heemschut dossier Warandelaan 43