In het nieuwe Kunstcentrum De Ploeg in Wehe Den Hoorn is de muurschildering van Jan van der Zee feestelijk onthuld. De muurschildering, voorheen onderdeel van de inmiddels gesloopte Winkler Prinsschool in Veendam, werd mede dankzij Heemschut gered en herplaatst. Heemschuts Werkgroep Monumentale Kunst begeleidde het proces.
Het had niet veel geschild of de muurschildering van De Ploeg-kunstenaar Jan van der Zee was er niet meer geweest. De Winkler Prinsschool, waar Jan van der Zee de schildering in 1958 aanbracht, was al gedeeltelijk gesloopt toen Heemschut via een artikel in Dagblad van het Noorden vernam dat in de school nog een belangrijk kunstwerk huisde. De Heemschut Werkgroep Monumentale Kunst (WMK) wist het kunstwerk veilig te stellen en startte een inzamelingsactie voor behoud en herplaatsing.
En met succes! Een crowdfundingsactie leverde meer dan 14.000 euro aan donaties op. Daarnaast werd het behoud van de muurschildering mogelijk gemaakt door bijdragen van Heemschut, Cultuurfonds Groningen, Rabobank Stad en Midden Groningen, Emmaplein Foundation, BPD cultuurfonds, Stichting Friso Impuls, de Jan Menze van Diepen Stichting en een anonieme weldoener. Vlak voor de zomer ging de gemeente Veendam akkoord met het reddingsplan van de WMK.
Kunstcentrum de Ploeg
Het transport en de herplaatsing van het kunstwerk was geen gemakkelijke taak. De muur met daarop de schildering van bijna 5 meter breed en 2,5 meter hoog moest in zijn geheel worden losgezaagd en getransporteerd. De herplaatsing kon alleen via het dak. Omdat het dak van Kunstcentrum de Ploeg gerenoveerd moest worden, was dit een unieke kans om het kunstwerk op zijn plek te krijgen.
De muurschildering is straks één van de hoogtepunten van het nieuwe Kunstcentrum de Ploeg, dat geheel gewijd zal zijn aan het werk en het belang van de Groninger kunstenaarsbeweging De Ploeg. Deze groep werd opgericht in 1918 en bracht zowel expressionistisch als constructivistisch werk voort. Samen met onder andere Jan Wiegers en Hendrik Werkman was Jan van der Zee één van de prominentste leden van deze beweging.
Over de muurschildering
Jan van der Zee maakte de muurschildering in het kader van de 1,5%-regeling: een overheidsregeling uit 1952 die ervoor zorgde dat 1,5% van de totale bouwsom van (overheids)gebouwen werd besteed aan kunst.
De muurschildering bestaat uit drie delen. Links verbeeldt de natuur, rechts de techniek, en in het midden wordt de algemene vorming van middelbare schoolleerlingen weergeven. In de rijke kleuren komt het vooruitgangsoptimisme tot uiting. De muurschildering is in alle opzichten een typerend en hoogstaand kunstwerk uit de wederopbouwperiode.
Muurschildering op de oude locatie in Veendam (Groninger Archieven, R. Ugen, NL-GnGRA_2358_6205)