Heemschut Fryslân kon vorige week na een spannende dag eindelijk het glas heffen. De gemeenteraad van gemeente Waadhoeke stemde donderdag 14 november in met het restaureren en herbestemmen van de oude Draaismawerf.
Het lot van de oude scheepswerf was lange tijd onduidelijk. Met name het 150 jaar oude werfgebouw Welgelegen liep het gevaar om gesloopt te worden. Dit markante stukje industrieel erfgoed was namelijk geheel onbeschermd. Samen met Vrienden van de stad Franeker zette Heemschut Fryslân zich jarenlang in voor behoud.
De familie Draaisma runde generaties lang werf Welgelegen aan het Vliet in Franeker. In de jaren ’90 verhuisde het bedrijf naar het nabijgelegen bedrijventerrein. De oude ‘Draaismawerf’ bleef verlaten achter. In 2016 is door Stichting Draaisma’s Werf Welgelegen bekeken of de werf nog een geschikte plek was voor restauraties aan schepen, maar deze werkzaamheden overschreden de geluidsnormen.
De sloopkogel hing al in de lucht.
De vervallen werf kwam weer in beeld toen een projectontwikkelaar gronden in 2020 verwierf voor woningbouw in dit industriegebied. Op de plek van de oude werf zouden ruim 20 zorgwoningen komen. Van de werf zou niets meer overblijven. Enkele bezorgde buurtbewoners trokken aan de bel bij de Vrienden van de Stad Franeker. Het was 2 voor 12. Voor de sloop van de vervallen werf stond niets meer in de weg.
De “Vrienden” namen snel contact op met Heemschut Fryslân voor advies en ondersteuning. De Commissie Fryslân van Heemschut stelde vervolgens een uitvoerig rapport op waarin de grote cultuurhistorische waarde van dit industriële erfgoed werd beschreven. Het was de enige werf van begin 1800 die Franeker nog rijk was. Dit rapport werd door de Vrienden en Heemschut in 2022 aangeboden aan het gemeente bestuur. Wethouder Kees Arendz was snel overtuigd van het belang van behoud en restauratie. Hij slaagde er in met steun van de gemeenteraad de werf aan te kopen.
De tekst gaat verder onder de foto.
Werfgebouw Welgelegen (Foto: Max Popma)Binnen twee jaar duidelijkheid
Met de verkoper werd afgesproken dat als er binnen 2 jaar geen duurzame, functionele bestemming aan een -gerestaureerde- werf kon worden gegeven de werf weer werd terug verkocht voor de zelfde prijs. Die termijn verliep op 1 januari 2025.
Op voordracht van de Commissie Heemschut Fryslân gaf het gemeentebestuur opdracht aan het Kenniscentrum Herbestemming Noord voor een haalbaarheidsstudie naar de mogelijkheden van restauratie en herinrichting /herbestemming van de gebouwen. Dit studieproces werd in de afgelopen 2 jaar begeleid door een regiegroep waarin naast ambtenaren zowel de Vrienden van de Stad Franeker als Heemschut Fryslân zitting hadden.
De uitkomsten van het onderzoek waren gunstig: restauratie was bouwkundig zonder meer verantwoord en met de vestiging van woningen, een gemeenschapsruimte en kleinschalige horeca was een potentieel rendabel scenario beschreven.
Spannend tot het laatste moment
Op 14 november 2024 vroeg het college van Burgemeester en Wethouders aan de gemeenteraad om goedkeuring voor ‘renovatie’ van de werf met een budget van € 240.000 voor de cascorestauratie. Daarmee was de werf behouden en de ‘eerste steen’ gelegd voor een herinrichting met rendabele exploitatie.
Bij enkele raadsfracties was er zorg omtrent de omvang en beheersbaarheid van de kosten die met de totale herstel- en herinrichtingsoperatie waren gemoeid. Een donatie van de Stichting Gerben van der Kooi van € 80.000 aan de vooravond van de raadsvergadering zorgde voor een positieve impuls vóór behoud.
Na een pittig debat ging de gemeenteraad uiteindelijk akkoord met het -geamendeerde- collegevoorstel. De werf is gered! Het echte werk gaat nu nog beginnen. Er wordt een stichting opgericht die samen met bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden de oude werf een nieuw leven gaat geven.
Het plan is om ook de oude smidse te behouden. (Foto: Max Popma)