In het hart van het dorp Ouderkerk aan den IJssel ligt aan de Hollandse IJssel lierenfabriek De Rek & Horsman B.V. Het bedrijf begon in 1907 als smederij maar specialiseerde zich in: ‘het bouwen, kopen en verkopen van scheepslieren, het uitoefenen van reparatiewerkzaamheden alsmede het verrichten van draai-, boor, zaag- en fraiswerk voor derden.’
Scheepslieren worden gebruikt om het handmatige hijswerk aan boord van schepen te verlichten. Een lier bestaat uit een samenstel van grote en kleine tandwielen die via een slinger of jaagwiel met de hand of elektrisch worden aangedreven. Schippers in de zand- en grindvaart maakten veelvuldig gebruik van de diensten van de firma.
In 1956 werd kon een stuk terrein met houten woonhuis overgenomen van houtzagerij Van Leeuwen. Het bedrijf werd aan de achterkant uitgebreid met een lasserij, een grote nieuwe werkplaats en afmeergelegenheid aan de Hollandse IJssel. Het houten huis werd gebruikt als kantoor en magazijn. Op het hoogtepunt van de fabrieksactiviteit werkten er twaalf man. Schaalvergroting in de binnenvaart zorgde voor neergang, maar reparatiewerk aan platbodems en historische bedrijfsvaartuigen bleef bestaan.
De locatie is een zeldzaam goed bewaard gebleven voorbeeld van maritiem gerelateerd erfgoed. De lierenfabriek, de werktuigen en het ambacht zijn voor de stichting Erfgoedhavens Rotterdam, de historische scheepswerf Koningspoort Rotterdam en de museumhaven Gouda van groot belang.Voor zover bekend, is dit één van de slechts twee in Nederland resterende fabrieken die lieren op varend erfgoed op de originele manier kunnen repareren en restaureren.
Helaas loopt de locatie gevaar, omdat het complex niet is beschermd. Het college van B&W van de gemeente Krimpenerwaard wil bovendien op deze locatie meewerken aan de realisatie van een appartementencomplex met 10 woningen en 1 vrijstaand pand. Een aantal betrokkenen probeert daarom met steun van Heemschut het ensemble op de historische locatie in Ouderkerk te behouden. Mocht behoud op locatie niet haalbaar blijken, dan zal Heemschut zich inzetten in elk geval voor de machines en de ambachtslieden een nieuwe plek te vinden, zodat het vakmanschap in elk geval bewaard kan blijven.
Foto: Peter Groeneboom
