Het Stedelijk Gymnasium heeft renovatie- en duurzaamheidsplannen gemaakt voor haar prachtige rijksmonumentale huisvesting aan het Prinsenhof in Haarlem. Dat is nodig, maar Heemschut vindt de beoogde nieuwe voorgevel van de voormalige portierswoning in sterke mate uit de toon vallen, ongepast en onnodig in deze hoog historische en monumentale omgeving.
De voormalige portierswoning is aangebouwd aan het rijksmonumentale hoofdgebouw uit 1863, in het zicht vanaf het hoog historische en monumentale Prinsenhof. In de detaillering wordt de beoogde nieuwe voorgevel uitgevoerd in zink met een rode kleur, in een ‘abstracte indeling’, met een erker en andere gevelonderdelen uitgevoerd in moderne materialen en verticaal gelijnd. Heemschut vindt dit zeer uit de toon vallen en een te grote aantasting van het rijksbeschermde stadsgezicht en de monumentwaarden van de naastgelegen rijksmonumenten.
De stedenbouwkundige randvoorwaarde die voor dit pand door de gemeente als uitgangspunt is meegegeven, is ondergeschikt aan de rijksmonumenten en de omgeving. Daaraan wordt dus aan verschillende aspecten niet voldaan. De ontwerper van de huidige portierswoning uit de jaren ’80 tekende een gevel die zich in ieder geval nog vrijwel onopvallend voegt in het historische gevelbeeld.
De gemeente en de Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit (ARK) gebruiken grote woorden ter legitimering van de nieuwe voorgevel. Zo benoemen zij de geschiedenis van het gebouw en de onvermijdelijkheid van het bouwen van een nieuwe gevel voor de toekomst van het (historische) scholencomplex als argumenten voor het nieuwe ontwerp. Ook zeggen zij dat de wereld groter is dan alleen monumenten. Geen van deze beweringen is onjuist, maar het gaat hier volgens Heemschut ‘slechts’ om de gevel van een aangebouwd pand in het totale gevelbeeld, niet om een zaak die van belang is voor het functioneren van de school. Het functioneren van het respectabele oude Stedelijk Gymnasium zal er immers niet minder op worden wanneer de huidige gevel gehandhaafd blijft en waar mogelijk verder passend in het historische gevelbeeld wordt aangepast.
Laat het kwetsbare hoog historische en monumentale Prinsenhof verder verschoond blijven van te opvallende, contrasterende en uit de toon vallende elementen. Temeer omdat het plein eind vorige eeuw aan de zuidzijde al flink is aangetast door nieuwbouw met over de gehele breedte van het maaiveld een naargeestig ‘gat’ als ingang voor een parkeergarage. Waarom moeten juist in deze omgeving de grenzen van het aanvaardbare worden opgezocht en overschreden?
De afdeling Erfgoed van de gemeente heeft, volgens Heemschut ten onrechte, geen advies gegeven over de impact van de nieuwe voorgevel op de naastgelegen rijksmonumenten en op het plein Prinsenhof als beschermd stadsgezicht. Het is hierbij verder de vraag waarom de gemeente geen beeldimpressie heeft verlangd van de toekomstige situatie waarop deze impact is gevisualiseerd.
Het Prinsenhof met rechts in de hoek een stukje van de Portierswoning.
Foto: Hanno Lans