Heemschut's commissie Groningen pleit voor goed kijken naar de alternatieven die er zijn voor de energietransitie. Alternatieven die nu nog onvoldoende worden benoemd en niet leiden tot aantasting van het mooie landschap.
Het klimaatakkoord en de energietransitie: veel besproken onderwerpen midden in de afgelopen verkiezingsstrijd. Deze discussie gaat vooral over de rug van de inwoners. En vooropgesteld dat Heemschut géén politieke beweging is en daarin geen keuzes hoeft te maken, staat juist het gebrek aan keuzes door de politiek de bescherming van het cultuurlandschap en daarmee de kwaliteit van de leefomgeving in de weg.
In de klimaatdiscussie lijkt de provincie Groningen zich te profileren als hét (groene) stopcontact van Nederland. Deze ambitie, bedacht op de burelen van het provinciehuis, leverde Groningen bijna de nominatie op als ‘atoomenergieprovincie’ van Nederland, een ‘verspreking’ die door onze premier inderhaast weer werd ingeslikt. Met die ambitie is overigens niets mis, als alternatieven bespreekbaar zijn en inwoners inbreng hebben. Die inwoners is echter niets gevraagd; met megalomane commerciële wind- en zonneparken tot gevolg.
Het Groningse landschap
De landelijke politiek blijkt vooral met een gebrek aan visie onze leefomgeving te benadelen. De aantasting van het open historische Groningse landschap, gekenmerkt door akkers met bloeiende aardappels, gele koolzaadvelden en wuivend graan, verïndustrialiseerd met rood oplichtende windparken en meer glasoppervlakte dan de tuinbouwkassen in het Westland. Oplossingen die door inwoners, dorpsorganisaties, landschapsinstellingen en erfgoedverenigingen zoals Heemschut worden aangedragen, worden zonder onderbouwing aan de kant gezet. Zelfs LTO Nederland heeft in haar onlangs gepresenteerde Grondvisie 2021 opgeroepen te stoppen met grootschalige wind- eb zonneparken. Dus: panelen op de daken!
Ondertussen is de bijdrage van al deze grootschalige energieopwekking op de totale Nederlandse energieproductie een marginale 2% voor windparken (alle windparken bij elkaar!) en 1% (!) voor al die hectares zonneweides. Op nationaal niveau! Samen nog niet eens de helft van het totale aandeel duurzame energie (8,7%, DVHN 10 maart j.l.) maar de effecten op het cultuurhistorische open agrarische landschap zijn desastreus waarbij het pijnlijk duidelijk is dat het vrijwel niets bijdraagt aan een duurzame oplossing voor het klimaatprobleem. Ondertussen moeten we massaal een de elektrische auto en inefficiënte luchtwarmtepompen. Iets wringt hier enorm.
Belchatowcentrale
Hoe zeer het wringt, blijkt ondertussen in EU land Polen die haar aandeel bruinkoolenergie enorm wil uitbreiden naar voorbeeld van de Belchatowcentrale. Het land telt ruim 40 bruin- en steenkool centrales en ze centrale is niet alleen de grootste in haar soort, maar ook de grootste CO2 producent van Europa. De centrale stoot nu alleen al 38 miljard kilo CO2 uit per jaar. Ter vergelijking: De totale uitstoot van de Nederlandse energiesector bij elkaar is slechts 10 miljard kilo meer!
Waar de media zich vol overgave stort op voorgenomen houtkap van het laatste oerbos in Europa (het Bialowieza-oerbos) wordt door de Nederlandse regering en Europa met geen woord gerept over de gevolgen van Polens Belchatow ambities. De open dagbouwmijnen waarin bruinkool gewonnen wordt, dwingen mensen te verhuizen, historische dorpen worden gesloopt, 250 hectare bos gaat onder de bijl en zestien grafheuvels, gegroepeerd op 4 locaties op een oppervlakte van 22 hectare, worden verslonden door graafmachines. Stelt u zich eens voor dat men in Drenthe de Hondsrug zou afgraven voor mijnbouw waardoor alle hunebedden zouden moeten worden gesloopt!
Onze oproep aan de overheid is duidelijk. Richt je pijlen voor de energietransitie en klimaatambities daar op waar het direct en fors effect sorteert. Zet in Nederland voor wind- en zonneparken in op landschappelijk verantwoorde inpassing en isolatie van bestaande gebouwen, wat de gas- of elektriciteitsbehoefte verlaagt. En: help andere EU landen, of zelfs daarbuiten, met kennis om ook daar de energietransitie mogelijk te maken. Daar profiteren wij allemaal van. Ontzie ons cultuurlandschap en houd Nederland – en Groningen voorop – leefbaar door slimme keuzes te maken in plaats van keuzes gevoed door investeringsmaatschappijen die uitsluitend onze SDE subsidies willen binnen harken zonder een bijdrage leveren aan de energietransitie.
Petitie
Er zijn legio alternatieven mogelijk. Heemschut staat voor het behoud van het Groningse cultuurlandschap, en roept samen met haar partners via de petitie ‘behoud het Groninger Landschappelijk Erfgoed’ (https://petities.nl/petitions/behoud-het-groninger-landschappelijk-erfgoed) iedereen op om ons, en de door ons aangedragen alternatieven, te ondersteunen.