In dit jaarverslag blikt de Werkgroep Monumentale Kunst terug op 2019. De bekendheid van de WMK (opgericht op 26 november 2014) neemt sterk toe en zij heeft zich ontwikkeld tot een serieuze speler in het culturele erfgoedveld. De WMK is de enige binnen dit veld die zich actief en daadwerkelijk inzet voor de uitname en herplaatsing van kunst uit de wederopbouwperiode (1946-circa 1972).
De WMK heeft inmiddels een grote expertise opgebouwd waardoor toenemend een beroep op haar wordt gedaan. Meldingen over bedreigde kunstwerken vanuit het gehele land komen nu rechtstreeks bij de WMK binnen en ook wordt de WMK benaderd om zitting te nemen in adviesorganen. De samenwerking met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) en Boei is in 2019 sterk verbeterd. Regelmatig wordt gezamenlijk opgetrokken waardoor de slagkracht om onze doelen te bereiken, wordt vergroot.
Landelijke media schonken ruimschoots aandacht aan enkele projecten van de WMK. Het absolute hoogtepunt was de onthulling door H.K.H. prinses Beatrix van de reconstructie van het buitenkunstwerk ‘Tegelreliëf’ (1970-1971) van Ad Dekkers in de door Mien Ruys ontworpen tuin bij het rijksmonument De Ploeg van Gerrit Rietveld in Bergeijk. Een tweede hoogtepunt is de succesvolle uitname in november 2019 van de laatste twee muurschilderingen ‘Pauw met zonnestaart’ van Johan van Reede en ‘De wereld der insecten’ van Kees Franse uit het voormalig Dijkzigtziekenhuis in Rotterdam na jaren strijd door de WMK.
In oktober 2019 verscheen de uitgave ‘Kunstwerke an Gebäuden. Vielfalt und Verluste’ van de Bund Heimat und Umwelt in Deutschland waarvoor de WMK op verzoek van genoemde Bund een artikel aanleverde ‘Gefährdete Kunst am Bau aus dem Wiederaufbau in den Niederlanden’.
De WMK slaagde er in 2019 in 10 kunstwerken daadwerkelijk te herplaatsen terwijl voor 8 kunstwerken een herbestemming is gevonden waarvan de realisatie nog moet worden uitgevoerd. Met de herplaatsing van het tegeltableau van Jos Hermans afkomstig uit het voormalige Atriumziekenhuis in Brunssum, eind december 2019 in een multifunctioneel school- en wijkgebouw aldaar, werd een jarenlang durend traject succesvol beëindigd.
Eind 2019 heeft de WMK ruim 100 projecten onder haar hoede.
Naast redding en herplaatsing blijft de WMK streven naar uitbreiding van samenwerking met experts en restauratoren. Aan de lijst zijn toegevoegd Ornament Conservatie en Restauratie met de restauratoren Fabian Rason en Elsbeth Denys die de muurschilderingen in Dijkzigt hebben verwijderd en Hans Klaverdijk die in Rijen een muurschildering van Marius de Leeuw heeft gerestaureerd.. Door nieuwe en hernieuwde netwerkgesprekken wordt steeds gestreefd architecten en projectontwikkelaars te interesseren voor herplaatsing van wederopbouwkunst. De toenemende waardering voor kunst uit de wederopbouwperiode en de trend om bestaande gebouwen uit die periode te renoveren, verduurzamen en her te bestemmen, leidt ertoe dat architecten en projectontwikkelaars vaker bereid zijn geredde werken te herplaatsen. De beste voorbeelden zijn Eindhoven met de voormalige Philipsgebouwen in Strijp-S en -T en Rotterdam met de Phoenixloodsen.
In 2019 is er binnen de WMK een pr-groepje gevormd om de communicatie van de WMK te vernieuwen. Projectontwikkelaars en grote bouwondernemingen zullen systematisch benaderd gaan worden, om hen te interesseren voor de werkzaamheden van de WMK. Alle door de WMK geredde kunstwerken waarvoor een herbestemming wordt gezocht zullen in een database op de website van Heemschut onder de aandacht worden gebracht.
In 2019 is in het bestuur van Heemschut een voorstel van de WMK voor een fonds voor monumentale kunst besproken. Aan een plan van aanpak wordt thans gewerkt, het streven is om het fonds in 2020 te formaliseren. Daarnaast zal ernaar gestreefd worden dat de rijksoverheid geoormerkte gelden voor het behoud van wederopbouwkunst ter beschikking stelt.
Uitname van een kunstwerk van Johan van Reede De WMK bestaat eind 2019 uit de volgende leden: Gerard van den Berg, Mr. Ronald Blankenstein, Hanneke Heerema, Drs. Willem Heijbroek, Drs. Johanna Jacobs, Mr. Ruud Kuipers en Drs. Norman Vervat. Het secretariaat wordt gevoerd door Johanna Jacobs, Biezendreef 34, 4645 GA Putte, 0164-604750 / 06-22548910, johanna.jacobs@kpnmail.nl
Het tegeltableau van Jos Hermans