Woningbouwvereniging De Alliantie wil op het monumentale Abraham Staalmanplein in Amsterdam Nieuw-West sloop en nieuwbouw plegen
Monumentaal Staalmanpleincomplex
Het Staalmanpleincomplex is in de tweede helft van de jaren vijftig gebouwd naar ontwerp van de bekende architecten Keesman & Staal. Het complex valt op door haar bijzondere vormgeving (o.a. schuine balkons en bijzondere kioskgebouwtjes) en de heldere opzet van het winkelplein. Zeer bijzonder is dat het complex tot op heden vrij gaaf behouden is. Het complex wordt door Bureau Monumenten en Archeologie dan ook hoog gewaardeerd. In de nota cultuurhistorie van het stadsdeel is het plein opgenomen als een belangrijk ankerpunt.
Vernieuwing Staalmanpleinbuurt
De woningcorporatie De Alliantie is sinds 2008 bezig de Staalmanbuurt te vernieuwen. In de laatste fase 3a en 3b wordt het Staalmanplein en het Staalmanpark aangepakt. Er worden 120 woningen gerenoveerd. Aan de zuidzijde worden nieuwe bedrijfruimten gecreërd met woningen erboven. Op de plaats van de kiosken komen 20 nieuwe sociale huurwoningen. De speel- en groenvoorzieningen op het Staalmanplein worden vernieuwd.
Aanvraag monumentenstatus Heemschut
Naar aanleiding van nieuwe plannen in 2015 vroegen Heemschut en andere organisaties in een brief al aandacht voor de bijzondere cultuurhistorische waarden van het Staalmanplein. De organisaties vinden het belangrijk dat de gemeente samen met De Alliantie gaat inzetten op een cultuurhistorisch verantwoorde aanpak van het plein. Helaas bleek na de presentatie van de gewijzigde plannen in juni 2016 dat niet gebeurd te zijn. Daardoor wordt het Staalmanplein in de jongste plannen toch weer bedreigd. Door de voorgenomen bebouwing wordt het open plein een gesloten binnenplaats. De flat aan de westkant van het plein neemt wat licht weg en verwoest de mooie open ruimte. Door het afbreken van de kiosken verdwijnen belangrijke modernistische elementen waaruit het plein is opgebouwd. Heemschut vindt ook de aan de zuidzijde van het plein gebouwde bedrijfsgebouwen uit dezelfde periode belangrijk, maar die zijn minder monumentaal. De oorspronkelijke flats met schuine balkons aan de overkant van het plein blijven in de jongste plannen van het stadsdeel behouden.
Vanwege de mogelijke aantasting van het plein hadden de beschermingsorganisaties Heemschut, Cuypersgenootschap en ProWest op 17 maart 2014 een aanvraag voor een monumentenstatus bij de gemeente ingediend. De aanvraag loopt nog.
Aanvraag Monumentenstatus, 17 maart 2014
Brief Heemschut Amsterdam aan stadsdeel Nieuw-West, 13 maart 2015
Parool, 5 augustus 2016
Heemschut dossier Staalmanplein Amsterdam